Chỉ xác: Dược liệu quý trong Đông y và những công dụng tuyệt vời với sức khỏe

Đôi nét về dược liệu Chỉ xác

Chỉ xác còn có tên gọi khác là Nô lệ, Thương xác, Đổng đình nô lệ. Tên khoa học: Fructus Citri Aurantii. Đây là quả sấy khô của hơn 10 loài cây thuộc họ cam chanh (Rutaceae).

Chỉ xác thực chất là quả cam được thu hoạch khi gần chín (giai đoạn bánh tẻ), sau đó bổ đôi và phơi khô để bảo quản. Vì được cắt đôi và phơi nên phần ruột co rút lại, tạo nên đặc trưng của dược liệu này.

Dạng quả bán cầu, đường kính khoảng 3 - 5 cm. Lớp vỏ ngoài có màu nâu đến nâu sẫm, trên bề mặt xuất hiện nhiều túi tinh dầu nhỏ lõm xuống, có thể nhìn thấy dấu tích của cuống quả hoặc nhụy hoa. Khi cắt ngang, phần vỏ trong có màu trắng ngả vàng, hơi gồ lên, dày từ 0,4 - 1,3 cm. Kết cấu rắn chắc, cứng, khó bẻ. Ruột chứa từ 7 - 12 múi, một số quả có thể có tới 15 - 16 múi. Múi khô, nhăn nheo, có màu nâu đến nâu thẫm, bên trong chứa hạt. Hương thơm nhẹ, vị đắng pha chút chua.

Dược liệu Chỉ xác

Cách thu hoạch và chế biến dược liệu Chỉ xác

Chỉ xác có nguồn gốc từ vùng khí hậu nhiệt đới Ấn Độ - Malaysia, sau đó lan rộng ra nhiều khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam và Trung Quốc. Tại Việt Nam, dược liệu này được trồng phổ biến và mọc tự nhiên tại một số tỉnh phía Bắc như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Cao Lạng, Hà Bắc...

Chỉ xác là cây gỗ nhỏ, ưa độ ẩm và ánh sáng, rụng lá vào mùa đông. Cây đâm chồi và nở hoa vào giữa mùa xuân, tuy nhiên, phạm vi trồng không phổ biến bằng các loại cây họ cam khác như quýt, bưởi hay chanh.

Quả được thu hái vào khoảng tháng 7 - 8 khi thời tiết khô ráo. Sau khi hái, quả được bổ ngang thành hai phần, sau đó đem phơi khô hoặc sấy nhẹ ở nhiệt độ 40 - 50°C.

Thành phần hóa học của Chỉ xác

Chỉ xác chứa tinh dầu với các hợp chất chính như α-Pinene, Limonene, Camphene, Terpinene, p-Cymene, Caryophyllene. Ngoài ra, trong dược liệu này còn có flavonoid (Hesperidin, Neohesperidin, Naringin), pectin, saponin, alkaloid và một số acid hữu cơ.

Công dụng của Chỉ xác

Theo Đông y, Chỉ xác có vị đắng, tính hàn, tác động chủ yếu vào hai kinh Tỳ và Vị. Tác dụng chính: Giúp tiêu đờm, phá khí trệ, hỗ trợ tiêu hóa nên thường được dùng trong các trường hợp đầy trướng, khó tiêu do khí trệ hoặc đờm tích tụ.

Theo Y học hiện đại, Chỉ xác có nhiều tác dụng như sau:

- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch:

Chỉ xác có chứa Neohesperidin tác động đến hệ tuần hoàn mà không gây ảnh hưởng đến nhịp tim. Dược liệu này giúp co mạch, tăng sức cản của hệ tuần hoàn ngoại vi, hỗ trợ tăng cường chức năng co bóp cơ tim và cải thiện lưu thông máu. Nghiên cứu trên chuột thí nghiệm cho thấy Chỉ xác làm tăng mức cGMP trong cơ tim và huyết tương.

- Hỗ trợ hệ tiêu hóa:

Chỉ xác có tác dụng điều hòa hoạt động của đường ruột, vừa giúp giảm căng thẳng cơ trơn ruột và chống co thắt, vừa có thể kích thích nhu động ruột trong một số trường hợp. Điều này cho phép dược liệu được sử dụng để điều chỉnh tình trạng rối loạn tiêu hóa tùy theo từng thể trạng bệnh lý.

Chỉ xác được dùng trong các bài thuốc chữa 

Gợi ý một số bài thuốc sử dụng Chỉ xác

1. Hỗ trợ điều trị lỵ kéo dài ở trẻ nhỏ

Dùng Chỉ xác nghiền thành bột mịn, mỗi lần uống 4 – 8g.

2. Giảm đau răng

Ngâm Chỉ xác trong rượu rồi dùng súc miệng.

3. Hỗ trợ tiêu hóa, điều hòa khí

Sao vàng 96g Chỉ xác cùng 24g Cam thảo, tán nhỏ. Mỗi lần uống 8g pha với nước nóng.

4. Hỗ trợ trẻ nhỏ đi tiêu dễ dàng hơn

Nướng Chỉ xác, bỏ múi, kết hợp với Cam thảo mỗi loại 4g, sắc lấy nước uống.

5. Giảm đau sưng, lở loét

Nướng nóng Chỉ xác, dùng 7 quả chườm lên vùng bị sưng.

6. Hỗ trợ điều trị sưng đau do lở loét

Dùng bột Chỉ xác cho vào bình đun sôi trong thời gian dài, dùng hơi xông trước, sau đó lấy nước rửa vùng tổn thương.

7. Điều trị nấc cụt do thương hàn

Dùng 20g Chỉ xác kết hợp 4g Mộc hương, tán thành bột. Mỗi lần uống 4g pha với nước nóng, nếu chưa khỏi có thể tiếp tục sử dụng.

8. Giảm đau bụng khi mang thai

Chỉ xác 120g sao vàng với cám, kết hợp với 40g Hoàng cầm tán thành bột. Mỗi lần uống 20g pha với 1,5 chén nước. Nếu có dấu hiệu phù, bụng căng trướng, có thể thêm 40g Bạch truật.

9. Hỗ trợ sa ruột sau sinh

Dùng nước sắc từ Chỉ xác để ngâm, sau một thời gian ruột sẽ dần thu về vị trí bình thường.

10. Điều trị động kinh, co giật, nghẹn đàm ở trẻ nhỏ

Chỉ xác bỏ múi, sao vàng cùng Đạm đậu khấu với tỷ lệ bằng nhau, tán bột. Mỗi lần uống ½ muỗng cà phê, trường hợp nặng có thể dùng 1 muỗng. Nếu trẻ bị cấp kinh phong, kết hợp với nước ép Bạc hà để uống. Trường hợp mạn tính, dùng Kinh giới sắc lấy nước, thêm 3 - 5 giọt rượu, uống ngày 3 lần.

11. Hỗ trợ điều trị mụn nhọt chứa dịch

Dùng một quả Chỉ xác lớn (loại không có màu trắng), mài phẳng phần miệng, bôi hồ miến xung quanh rồi úp lên vị trí mụn, giúp mủ thoát ra tự nhiên mà không để lại sẹo.

12. Hỗ trợ điều hòa khí, tăng cường thị lực

Dùng 40g Chỉ xác sao vàng, nghiền thành bột, pha với nước uống.

Bột Chỉ xác giúp tăng cường thị lực 

13. Điều trị chướng tức vùng ngực

Chỉ xác và Binh lang lượng bằng nhau, nghiền thành bột mịn. Mỗi lần uống 12g cùng nước sắc Hoàng liên.

14. Hỗ trợ cầm máu khi đi tiêu ra máu

Sao vàng 240g Chỉ xác với cám, kết hợp với 240g Hoàng kỳ, nghiền thành bột. Mỗi lần uống 8g pha với nước cơm, có thể trộn với hồ làm thành viên hoàn để uống.

15. Giảm đầy bụng, khí huyết ứ trệ ở cả người lớn và trẻ nhỏ

Bài thuốc "Tứ Diệu Hoàn" sử dụng Chỉ xác xanh tươi (bỏ múi) 160g, chia làm 4 phần: 40g sao vàng với Thương truật, 40g sao với La bặc tử, 40g sao với Hồi hương, 40g sao với Can tất

Sau đó loại bỏ 4 nguyên liệu trên, chỉ giữ lại Chỉ xác và nghiền thành bột. Sắc riêng các nguyên liệu trên lấy nước, trộn với bột gạo để làm viên hoàn nhỏ bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần uống 50 viên với nước cơm sau bữa ăn.

16. Điều trị đau tức vùng sườn do tâm lý căng thẳng

Dùng 40g Chỉ xác sao vàng kết hợp 20g Đào nhân sống, nghiền thành bột. Mỗi lần uống 4g, pha cùng nước sắc từ gừng và táo.

Lưu ý khi sử dụng Chỉ xác

Chỉ xác mang lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng cần chú ý một vài điều sau:

- Những người có Tỳ Vị hư hàn, không bị tích trệ hoặc phụ nữ mang thai có thể trạng yếu không nên dùng.

- Dùng đúng liều lượng, không tự ý kết hợp với các dược liệu khác.

Tạm kết

Chỉ xác là dược liệu được chế biến từ vỏ cam giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường tuần hoàn máu và bảo vệ tim mạch. Bạn hãy tham khảo thêm ý kiến của chuyên gia để sử dụng Chỉ xác hiệu quả nhé.

ĐẶT MUA KHUNG TRÚC ĐAN

Giá bán lẻ

Hộp 60 viên: 300.000Đ/HỘP

Họ và tên(*)

Số điện thoại*

Địa chỉ nhận hàng*

Sản phẩm	Đơn giá	Số lượng	Thành tiền
Khung Trúc Đan hộp 60 viên	300.000		0
Giá này chưa bao gồm chi phí vận chuyển. Nếu có, Chúng tôi sẽ xác nhận đơn hàng với Quý khách qua điện thoại. Trân trọng cảm ơn		Tổng	0

Tư vấn cước miễn phí:

Hotline: 0975.857.257

Đặt mua